Ο Ήλιος των Μακεδόνων

Η χρυσή λάρνακα, μέσα στην οποία υπήρχαν τα οστά του Φιλίππου Β΄, φέρει στο πάνω μέρος της το δεκαεξάκτινο αστέρι, το οποίο υιοθετήθηκε ως σύμβολο της ελληνικής Μακεδονίας και στη σύγχρονη εποχή καθιερώθηκε να ονομάζεται ‘’ο ήλιος της Βεργίνας’’. Κατά τον γράφοντα, κακώς έχουν επικρατήσει οι εκφράσεις ‘’ο ήλιος… οι τάφοι… ο αρχαιολογικός χώρος… κ.α. της Βεργίνας’’, γιατί η ομώνυμη κωμόπολη της Ημαθίας ιδρύθηκε το 1922 και πήρε το όνομά της προς τιμή της θρυλικής βασίλισσας Βεργίνας, που ήταν η τελευταία Ελληνίδα ηγεμόνας της περιοχής – γόνος της οικογένειας των Παλαιολόγων – πριν από την άλωση της Βέροιας από τους Οθωμανούς το 1433. Άρα λοιπόν, ο όρος ‘’Βεργίνα’’ είναι μεταγενέστερος και θα πρέπει να αναφερόμαστε – για να είμαστε ακριβοδίκαιοι ιστορικά – στον ‘’ήλιο των Μακεδόνων’’, στο ‘’μουσείο των Αιγών’’ κλπ! Αντικρίζοντας κάποιος το χρυσό στεφάνι και τον ‘’Μακεδονικό Ήλιο’’ (βλέπε εικόνα) αναρωτιέται τη σχέση που έχουν αυτά με τους ανιστόρητους Σλάβους! Και επίσης το μέγεθος που είχε η ‘’ύβρις’’ τους, όταν έβαλαν το ελληνικότατο αυτό σύμβολο στη σημαία του νεοϊδρυθέντος κράτους τους το 1991! Ευτυχώς όμως, μετά από τη γενικευμένη αντίδραση του ελληνικού λαού, που είδε στην ενέργεια αυτή μια πρωτοφανή καπηλεία της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και υποστήριξε σθεναρά ότι το σύμβολο βρέθηκε σε αρχαίο μνημείο εντός του ελλαδικού χώρου, η κυβέρνηση του γειτονικού κράτους υποχρεώθηκε να το αφαιρέσει το 1995. Κλείνω αυτή την παράγραφο παραθέτοντας τις συγκλονιστικές σκέψεις του Ανδρόνικου, τη στιγμή της μοναδικής ανακάλυψης, που περίμενε άλλωστε σε όλη του τη ζωή: ‘’Και τότε, όταν ανοίχτηκε η σαρκοφάγος, είδα κάτι που ήταν αδύνατο να το φανταστώ, μια ολόχρυση λάρνακα με ένα επιβλητικό ανάγλυφο αστέρι στο κάλυμμα της. Τη βγάλαμε από την σαρκοφάγο, την αποθέσαμε στο δάπεδο και την ανοίξαμε. Τα μάτια όλων άνοιξαν διάπλατα και η αναπνοή μας είχε κοπεί. Όλα έδειχναν πως είχαμε βρει ένα βασιλικό τάφο και αν η χρονολόγηση που δίναμε στα ευρήματα ήταν σωστή, όπως φαινόταν τότε… Δεν τολμούσα να το συλλογιστώ. Για πρώτη φορά ένοιωσα μια δυνατή ανατριχίλα, κάτι σαν ηλεκτρικό ρεύμα να διαπερνά τη ραχοκοκαλιά μου. Αν λοιπόν η χρονολογία… και αν αυτά ήταν βασιλικά λείψανα… τότε είχα κρατήσει στα χέρια μου τα οστά του Φιλίππου! Ήταν τρομακτικό, αδύνατο να το αντέξει ο νους μου’’!

Ο διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας και η πΓΔΜ

Η Γιουγκοσλαβία το 1991 διελύθη εις τα εξ ων συνετέθη (βλέπε χάρτη)! Ένα από τα κράτη που δημιουργήθηκαν από αυτό τον διαμελισμό ήταν και αυτό των Σκοπίων. Με δημοψήφισμα που έγινε στις 8 Σεπτεμβρίου 1991, το 65% των κατοίκων ενέκρινε την απόσχιση της χώρας από τη Γιουγκοσλαβία. Πρόεδρος εκλέχτηκε ο Κίρο Γκλιγκόροφ, κηρύσσοντας την πλήρη ανεξαρτησία της χώρας και τη μετονομασία της σε ‘’Δημοκρατία της Μακεδονίας’’. Η Ελλάδα αντιτάχθηκε, κρίνοντας ότι το όνομα αυτό σηματοδοτούσε μια φάση του ‘’σλαβομακεδονικού’’ αλυτρωτισμού, που θα ενεργοποιούσε ξανά το για χρόνια ξεχασμένο ‘’Μακεδονικό Ζήτημα’’. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, που παρακολουθούσε μουδιασμένη τις εξελίξεις στα Βαλκάνια, έδειξε κατανόηση στην ελληνική θέση και στις αρχές του 1992 ξεκινούν οι προσπάθειες για επίλυση του ζητήματος, που όμως πέφτουν στο κενό. Εξάλλου αρκετές χώρες αρχίζουν να αναγνωρίζουν τους γείτονες (Βουλγαρία και Ρωσία είναι από τις πρώτες) με το συνταγματικό τους όνομα. Στις 14 Φεβρουαρίου πραγματοποιείται το πρώτο μεγάλο συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη, με συμμετοχή όλων των παρατάξεων, πλην του ΚΚΕ. Στις 13 Απριλίου πραγματοποιείται Συμβούλιο Αρχηγών όλων των ελληνικών κομμάτων, οι οποίοι συμφώνησαν (εκτός από την κ. Παπαρήγα) σε απόρριψη κάθε σύνθετης ονομασίας με τον όρο ‘’Μακεδονία’’. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους απορρίπτεται από την Ελλάδα και το όνομα ‘’Άνω Μακεδονία’’. Στο μεταξύ, τον Αύγουστο η βουλή των Σκοπίων υιοθετεί τον ‘’ήλιο των αρχαίων Μακεδόνων’’ ως εθνικό της σύμβολο (!) και στις 10 Δεκεμβρίου πραγματοποιείται συλλαλητήριο στην Αθήνα με μαζική συμμετοχή. Το 1993 το ζήτημα έφυγε από τα όρια της Ευρώπης, αφού στις 7 Απριλίου με την απόφαση 817 του Συμβουλίου Ασφαλείας, το κράτος των Σκοπίων γίνεται δεκτό στον ΟΗΕ χωρίς σημαία και με το όνομα ‘’πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας’’ (πΓΔΜ ή FYROM στα αγγλικά).

Λειβαδίτης Κωνσταντίνος