Εθνικός διχασμός, 1915-1917

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η συμμετοχή ή όχι της Ελλάδας σ’ αυτόν ήταν η αιτία του Εθνικού Διχασμού. Υπήρξε μία σειρά περιστατικών που επικεντρώνονται στη διένεξη μεταξύ του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθέριου Βενιζέλου και του βασιλιά Κωνσταντίνου Α’. Η αντιπαράθεση αυτή χώρισε το λαό σε δύο διαφορετικά στρατόπεδα και προκάλεσε εξαιρετικά βαθύ χάσμα στην ελληνική κοινωνία για πολλά χρόνια. Ο Βενιζέλος ήθελε να συμμαχήσει με την Αντάντ, αφού προέβλεπε ότι θα ήταν νικήτρια του πολέμου και έτσι θα διαφύλασσε τις κατακτήσεις των Βαλκανικών Πολέμων, ενσωματώνοντας και άλλα οθωμανικά εδάφη. Ο Κωνσταντίνος δεν ήθελε η Ελλάδα να εμπλακεί σε μία ακόμα αναμέτρηση, λόγω της κούρασης του στρατού από τους συνεχόμενους πολέμους. Η άρνησή του να συνταχθεί πολεμικά με την Αντάντ υποχρέωσε το Βενιζέλο σε δύο παραιτήσεις το 1915. Ορίστηκε νέα κυβέρνηση πιστή στο βασιλιά με έδρα την Αθήνα και ο Βενιζέλος εγκατέστησε Προσωρινή Κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη και διέταξε επιστράτευση. Το 1916 η Ελλάδα διχάζεται σε δύο κράτη και δημιουργούνται δύο κέντρα εξουσίας! Παράλληλα – και ενώ μαίνεται ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος – η Αντάντ αποβιβάζει στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη και οι γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις εισβάλλουν στην ανατολική Μακεδονία, με τον ελληνικό στρατό να αδρανεί ως ‘’ουδέτερος’’! Η μισή Ελλάδα (‘’κράτος της Θεσσαλονίκης’’, που περιλαμβάνει τη Μακεδονία, την Κρήτη και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου) πολεμάει στο πλευρό της Αντάντ και η άλλη μισή (‘’κράτος των Αθηνών’’) απέχει από τον πόλεμο. Έτσι αρχίζει η πρώτη εμφύλια σύγκρουση του 20ου αιώνα, με τους ‘’βασιλικούς’’ να διώκουν τους ‘’βενιζελικούς’’ και αντίστροφα! Η Αντάντ υποχρεώνει τον Κωνσταντίνο σε απομάκρυνση από το θρόνο και ο Βενιζέλος σχηματίζει πλέον ενιαία κυβέρνηση στην Αθήνα και κηρύσσει τον πόλεμο στις Κεντρικές Δυνάμεις στο πλευρό της Αντάντ (Ιούνιος 1917). Όμως οι πληγές της διχόνοιας δεν θα κλείσουν εύκολα και θα ακολουθήσουν πολλά δραματικά γεγονότα, με αποκορύφωμα την απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου, τη δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη αλλά – κυρίως – τη Μικρασιατική καταστροφή!

Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική

Το 1918 ιδρύθηκε το βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων (το 1929 μετονομάστηκε σε “βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας”). Χωρίς ‘’Μακεδόνες’’! Το ουδέτερο National Geographic στην αναφορά των εθνών των Βαλκανίων δεν περιλαμβάνει ‘’Μακεδόνες’’, πολύ απλά γιατί δεν υπήρχαν (βλέπε εικόνα)! Σε απογραφή του 1921 στη Γιουγκοσλαβία, δεν βρέθηκε ούτε ένας ‘’Μακεδόνας’’, ούτε ένας που να μιλάει τη ‘’μακεδονική’’ γλώσσα. Ούτε στην πόλη των Σκοπίων δεν βρέθηκαν ‘’Μακεδόνες’’. Δεν υπήρχαν πουθενά! Μακεδονία δεν υπήρχε τότε στην περιοχή πέραν της ελληνικής και ‘’Μακεδόνες’’ δεν υπήρχαν πέραν από τους Έλληνες της βόρειας Ελλάδας! Το φάντασμα της ‘’γεωγραφική Μακεδονίας’’, που είχε εμφανιστεί μετά το 1885 απ’ όλους όσους ήθελαν να αποκρούσουν τη ‘’Μεγάλη Βουλγαρία’’ και ποτέ δεν είχε συγκεκριμένα όρια, δεν υπήρχε πια! Τότε ονόμαζαν Σλαβομακεδόνες όσους υπηκόους των Οθωμανών μιλούσαν το βουλγαρικό ιδίωμα για να μη τους αποκαλέσουν ‘’Βούλγαρους’’! Επίσης τότε εμφανίστηκαν και κάποιες αναφορές σε ‘’μακεδονική’’ γλώσσα, που δεν ήταν άλλη από τα ‘’εντόπικα’’! Πολλοί απ’ αυτούς που τα μιλούσαν ήταν Έλληνες στη συνείδηση που είχαν απολέσει τη εθνική τους γλώσσα, αλλά όχι την ελληνική τους ταυτότητα. Έτσι εξηγείται γιατί ακόμη και η Πηνελόπη Δέλτα ή ο Στρατής Μυριβήλης, πατριώτες συγγραφείς που εξήραν τον Μακεδονικό Αγώνα, είχαν στα διηγήματά τους ‘’μακεδονικές’’ αναφορές, κάτι που – εννοείται – δεν έκαναν από εθνομηδενισμό! Μετά το 1920 είχε εξαφανιστεί κάθε αναφορά σε έννοια ‘’Μακεδόνων’’ και δεν είχε νόημα πλέον να μιλάει κανείς στην Αθήνα για ‘’μονοπώληση’’ της Μακεδονίας, αφού η Ελλάδα είχε πάρει αυτό που ήθελε μετά από τρεις πολέμους (1912, 1913 και 1917-18), η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε ήδη ηττηθεί δύο φορές (στον Α’ Βαλκανικό και στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο) και είχε διαλυθεί, η Βουλγαρία είχε επίσης ηττηθεί δύο φορές (στον Β’ Βαλκανικό και στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο), ενώ η Σερβία είχε προσαρτήσει την περιοχή των Σκοπίων και δεν την ονόμαζε ‘’Μακεδονία’’. Την ονόμαζε ‘’Βαρδαρία’’! Δηλαδή δεν υπήρχε – επισήμως και ανεπισήμως – οποιαδήποτε αναφορά στον όρο ‘’Μακεδονία’’ για περιοχές εκτός Ελλάδος! Επανήλθε μόνο μετά το 1944, όταν ο Τίτο ίδρυσε την ‘’Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας’’! Τότε εμφανίζεται για πρώτη φορά και η ‘’τριχοτόμηση’’ της υποτιθέμενης ‘’γεωγραφικής Μακεδονίας’’, θεμελιώνοντας έτσι το μύθο του κατακερματισμένου λαού των ‘’Μακεδόνων’’!

Λειβαδίτης Κωνσταντίνος